Hof te Dieren (Dieren)

Op deze pagina vindt u informatie over Hof te Dieren.

Ligging

Aan de Arnhemsestraatweg 12 te Dieren

Ontstaan

 

Geschiedenis

Dieren word reeds genoemd in het jaar 838 onder de naam Theothorne (later Diderna, Diederen, Dieren). Het beruchte echtpaar Adela en Balderik had hier omstreeks het jaar 1000 bezittingen liggen. Graaf Engelbert van Berg bezat er een middeleeuws hof, die hem in 1168 was geschonken door keizer Frederik Barbarossa. Zo'n hof was een uitgestrekte bezitting met een herenboerderij als middelpunt, die soms bewoond was door de heer zelf of ook wel door een hofmeier (rentmeester). Graaf Adolf, de zoon van Engelbert, tekende de volgende acte van afstand op 12 juli 1218, tijdens de kruistocht te Damiate: 'Ik Adolf, graaf van Berg, maak degenen die nu en later leven bekend dat ik voor het welzijn van mijn ziel en die van mijn voorouders mijn hof met omgeving te Dieren aan het hospitaal van de Heilige Maria, het Huis van de Duitse Orde, voor altijd in eigendom heb geschonken. Om vermetele inbreuk hierop van de kant van mijn erfgenamen te voorkomen, heb ik ter bekrachtiging bevel gegeven aan deze mijn zegel te hechten.' (Uit het latijn vertaald)
Na de commandeur en de heren-ridders worden als bewoners genoemd priester-broeders, ridder-broeders die de wapens hanteerden en sargant-broeders voor de arbeid en de verpleging: het was immers een hospitaalorde. De bezittingen breidden zich door schenkingen uit.
Stadhouder Willem II kocht de bezitting van de Orde in 1647. In de volgende jaren liet hij op het landgoed een wildbaan aanleggen, die met een menigte van grof en klein wild werd bevolkt. Het omrasterde gebied omvatte onder andere het Ellekomse bos, het Dierense bos, de Essop en het Onzalige bos, welke thans deel uitmaken van het Nationale Park Veluwezoom. Waar zich nu de prachtige bossen van Hagenau bevinden lag eertijds een eindeloze heide. De wildbaan herbergde herten, reeën, konijnen, hazen en vossen. Het huis, een laatmiddeleeuws bouwwerk dat wij kennen uit een prent van Schenk, werd onder de stadhouder-koning Willem III verbouwd door de Koninklijke architect Jacob Roman. Het hoofdgebouw en de twee vleugels omsloten een ruim binnenplein. De tuin aangelegd in een streng mathematische stijl, verlevendigd door fonteinen en vijvers.
Sinds 1820 is landgoed 'Hof te Dieren' verbonden met Twickel in Delden. Het 1000 hectare grote gebied bestaat uit bossen op de Veluwezoom en weilanden in de uiterwaarden van de IJssel. Op de overgang van de Veluwe naar de IJsselvalei ligt een prachtig park met een interessante geschiedenis.
Rond 1880 liet de toenmalige eigenaar Baron van Heeckeren een nieuwe moestuin aanleggen. Deze werd aan drie zijden begrensd door een indrukwekkende tuinmuur. Deze is in de afgelopen jaren voor een groot deel gerestaureerd.
Het huis ging in vlammen op tijdens de Franse bezetting in de winter van 1794 op 1795. Het deftige landhuis dat men op dezelfde plaats bouwde werd prooi van een andere bezetter: een erbarmelijke puinhoop wees in 1960 nog de plaats aan waar het gestaan heeft. De laatste restanten zijn tenslotte in 1965 opgeruimd.
Sinds 2012 wordt gewerkt aan plannen voor een nieuw hoofdgebouw. Net als zijn voorgangers zal dit het middelpunt zijn van de historische parkaanleg. De nieuwbouw zal plaats bieden aan circa 38 zorgappartementen. Het park is open voor het publiek op Monumentendag en tijdens twee jaarlijks te bepalen lokale evenementen.

Eigenaar/Bewoners

Stichting Twickel

Huidige doeleinden

De vroegere moestuin is tegenwoordig in gebruik bij kwekerij Hof te Dieren en de wijngaard Domein Hof te Dieren. Vanaf april wordt hier acht keer per jaar een landgoedmarkt georganiseerd.

Toegankelijk

Het park is open voor het publiek op Monumentendag en tijdens twee jaarlijks te bepalen lokale evenementen.
Foto's
Bronnen Gelderse Kastelen - Kastelen en Huizen op de Veluwe
Stichting Twickel
- Landgoed Hof te Dieren